PANİK ATAK VE PANİK BOZUKLUĞU NEDİR?
Panik bozukluğu, sebepsizce gelen, ani, panik veya korku nöbetleri geçirdiğiniz bir anksiyete bozukluğudur. Endişe ve panik duyguları herkesin yaşayabileceği normal duygulardır. Stresli ve tehlikeli durumlarda doğal tepkilerdir. Ancak panik bozukluğu olan bir kişi herhangi bir zamanda, genellikle belirgin bir sebep olmaksızın endişe, stres ve panik duygularına sahiptir.
PANİK BOZUKLUĞU BELİRTİLERİ
Endişe
Kaygı, huzursuzluk hissidir. Hafif ila şiddetli arasında değişebilir ve endişe ve korku duygularını içerebilir. Panik, kaygının en şiddetli şeklidir. Bu durumdan korkulduğu için belirli durumlardan kaçınmaya başlayabilirsiniz. Bu, “korku korkusuyla” bir kısır yaşam döngüsü yaşanabilir. Panik duygunuzu artırabilir ve daha fazla atak geçirmenize neden olabilir.
Panik Ataklar
Panik atak sırasında yoğun zihinsel ve fiziksel semptomlar yaşarsınız. Çok hızlı ve belirgin bir sebep olmadan ortaya çıkabilir. Panik atak çok korkutucu ve üzücü olabilir.
Belirtiler şunları içerir:
- Hızlı bir kalp atışı
- Baygınlık hissi
- Terleme
- Mide bulantısı
- Göğüs ağrısı
- Nefes darlığı
- Titreme
- Ateş basması
- Boğulma hissi
- Baş dönmesi
- Uyuşma veya iğnelenme hissi
- Ağızda kuruluk hissi
- Tuvalete gitme ihtiyacı
- Kulaklarda çınlama
- Korku hissi veya ölme korkusu
- Vücuduna yabancılaşma hissetmek
Çoğu panik atak 5 ila 20 dakika sürer. Sahip olduğunuz panik atakların sayısı, durumunuzun ne kadar şiddetli olduğuna bağlı olacaktır. Bazı insanlar ayda bir veya iki kez atak geçirirken, diğerleri haftada birkaç kez nöbet geçirir. Panik ataklar korkutucu olsa da tehlikeli değildirler. Bir saldırı size herhangi bir fiziksel zarar vermez ve varsa hastaneye kaldırılmanız pek olası değildir.
Bu semptomların çoğunun başka durumların veya problemlerin semptomları olabileceğini unutmayın, bu nedenle her zaman panik atak yaşamıyor olabilirsiniz. Örneğin, çok düşük tansiyonunuz varsa, kalp atışlarınız hızlanıyor olabilir.
NE ZAMAN YARDIM ALINMALI
Panik bozukluğu belirtileri yaşıyorsanız bir pratisyen hekime görünün. Sizden belirtilerinizi, bunları ne sıklıkla aldığınızı ve ne kadar süredir sizde olduğunu açıklamanızı isteyeceklerdir. Ayrıca semptomlarınıza neden olabilecek diğer koşulları ekarte etmek için fizik muayene yapabilirler. Duygularınız ve kişisel yaşamınız hakkında konuşmak bazen zor olabilir. Düzenli ve beklenmedik panik ataklarınız ve ardından en az bir ay boyunca daha fazla atak geçirme konusunda sürekli endişe veya endişeniz varsa panik bozukluğu teşhisi konulabilir.
PANİK BOZUKLUĞU İÇİN TEDAVİLER
Tedavi, sahip olduğunuz panik atak sayısını azaltmayı ve semptomlarınızı hafifletmeyi amaçlar. Psikoterapi (konuşarak tedavi) ve ilaç tedavisi panik bozukluğunun ana tedavileridir. Tedaviniz belirtilerinize bağlı olacaktır.
İlaç
Doktorunuzla görüştükten sonra ortak bir kararla şu ilaçlar başlanabilir;
- Seçici serotonin geri alım inhibitörleri adlandırılan bir tür antidepresan veya SSRI’lar uygun değilse, bir trisiklik antidepresan (genellikle imipramin veya klomipramin)
- Anksiyeteniz şiddetliyse klonazepam gibi benzodiazepinle kısa süreli olarak (bu ilaçlar anksiyete tedavisinde de faydalıdır)
Antidepresanların etkinliği başlamadan önce 2 ila 4 hafta, tam olarak işe yaraması ise 8 haftaya kadar sürebilir. İlaçlarınızı, işe yaramadıklarını hissetseniz bile almaya devam edin ve sadece doktorunuz size tavsiye ederse onları almayı bırakın.
KENDİNİZİN DENEYEBİLECEĞİ ŞEYLER
Bir dahaki sefere panik atak geldiğini hissettiğinizde:
- onunla savaşma
- mümkünse olduğun yerde kal
- yavaş ve derin nefes al
- kendinize bu atağın geçeceğini hatırlatın
- olumlu, huzurlu ve rahatlatıcı görüntülere odaklanın
- hayatı tehdit etmediğini hatırlayın
BAŞKA BİR PANİK ATAĞI ÖNLEME
Şunların yardımı olabilir:
- Bilişsel davranışçı terapi (CBT) ilkelerine dayalı anksiyete için bir kendi kendine yardım kitabı okuyun – doktorunuzdan bir tane önermesini isteyin
- Rahatlamanıza yardımcı olacak masaj ve aromaterapi gibi tamamlayıcı terapiler veya yoga ve pilates gibi aktiviteleri deneyin
- semptomları hafifletmeye yardımcı olacak nefes almak teknikleri öğrenin
- Düzenli fiziksel egzersiz stres ve gerginliği azaltmak için işe yarayabilir
- Şekerli yiyecek ve içeceklerden, kafein ve alkolden kaçının ve sigarayı bırakın, çünkü hepsi atakları daha da kötüleştirebilir
PANİK BOZUKLUĞUN KOMPLİKASYONLARI
Panik bozukluğu tedavi edilebilir ve tam bir iyileşme sağlayabilirsiniz. Ancak mümkün olan en kısa sürede tıbbi yardım almak en iyisidir. Tıbbi yardım almazsanız panik bozukluğu tırmanabilir ve baş etmeniz çok zor olabilir.
Agorofobi veya diğer fobiler veya alkol veya uyuşturucu sorunu gibi diğer zihinsel sağlık durumlarını geliştirme riskiniz artabilir. Panik bozukluğuna sahip olmak araba kullanma yeteneğinizi etkileyebilir.
PANİK BOZUKLUĞU NEDENLERİ
Birçok ruh sağlığı bozukluğu durumunda olduğu gibi, panik bozukluğunun kesin nedeni tam olarak anlaşılamamıştır. Ancak aşağıdakiler de dahil olmak üzere bir dizi şeyle bağlantılı olduğu düşünülmektedir;
- Yas gibi travmatik veya çok stresli bir yaşam deneyimi
- Panik bozukluğu olan yakın bir aile üyesine sahip olmak
- Beyindeki nörotransmitterlerin (kimyasal haberciler) dengesizliği
SONUÇ
Panik bozukluğu toplumda sık görülen, psikoterapi ve ilaç tedavileri ile tedavi sonuçlarının yüz güldürücü olduğu bir ruhsal hastalıktır. Bu bozukluğa sahip olan bireyler ilaçlarını düzenli kullanıp, psikoterapistleri ile belirledikleri ortak hedeflerle çalıştıkça hastalığın kişi üzerine olan etkileri azalır.
