DELİRYUM
Aslında psikolojik bir hastalık olmayan deliryum, diğer tıbbi problemlerin neden olduğu, ani başlangıçlı zihin fonksiyonlarının bozulmasıdır. Genellikle hastanede yataklı servislerde ve yoğun bakım ünitelerinde 65 yaş üstünde olan ve demansa sahip olan kişilerde görülmekte olan bir durumdur.
İçindekiler
DELİRYUM NEDİR?
Deliryum Nedir? Zihinsel yeteneklerde görülmekte olan ciddi bir rahatsızlıktır. Bilinçte bulanıklık, kendini bir şeye odaklamakta sorun yaşamak, garip hayaller görmek, etrafta yer alan eşyaların yer değiştirdiğini görmek, anlamsız bir şekilde öfkelenmek gibi durumlara yol açmaktadır. Kafa karışıklığı ile kendini göstermekte olan bu durum geçicidir. Birkaç saat veya birkaç gün içerisinde ortaya çıkabilmekte olduğu bilinmektedir.
Metabolik dengede meydana gelmekte olan değişiklikler, ilaç, enfeksiyon ya da ameliyat gibi etkenler ile takip edilebilmektedir. Deliryum ve demans belirtileri benzerlik göstermektedir. Bundan dolayı da belirtilerinin dikkatli bir şekilde takip edilmesi gerekmektedir.
DELİRYUM NEDENLERİ NELERDİR?
Deliryum Nedenleri Nelerdir? Bir veya birden fazla nedenden dolayı ortaya çıkabilmekte iken bazen de hiçbir neden olmadan kendini gösterebilmekte olan bir durumdur. Nedenleri arasında şunlar yer almaktadır:
- Belirli ilaçlar, ilaç toksitesi
- Alkol veya uyuşturucu zehirlenmesi
- İnme, kalp krizi kötüleşmekte olan akciğer, karaciğer rahatsızlıkları
- Düşük sodyum ve düşük kalsiyum gibi metabolik dengesizlikler
- Şiddetli, kronik veya ölümcül hastalıklar
- Özellikle çocuklarda rastlanmakta olan ateş ve akut enfeksiyon
- Yaşlılarda görülmekte olan idrar yolu enfeksiyonu zatürre, grip
- Karbonmonoksit, siyanür gibi toksinlere maruz kalma
- Yetersi beslenme ve dehidrasyon
- Uyku yoksunluğu ya da şiddetli duygusal sıkıntı
- Ağrı
- Anestezi içermekte olan cerrahi prosedürler
- İlaç ya da ilaç kombinasyonları
Deliryum Risk Faktörleri Nelerdir?
Deliryum Risk Faktörleri Nelerdir? Yaşlı olan bireylerde daha sık görülmekte olduğu bilinmektedir. Risk faktörleri arasında ise şunlar yer almaktadır:
- Demans, felç ya da Parkinson hastalığı gibi beyin bozukluklarının var olması
- Görme ya da işitme bozukluğu
- Birden fazla tıbbi sorunun varlığı
Deliryum Belirtileri Nelerdir?
Deliryum Belirtileri Nelerdir? Belirtilerin üç ana özelliği bulunmaktadır. Bunlardan ilki ani bilinç değişiklilerinin olmasıdır. Hasta bulunmakta olduğu yeri ve zamanı, kişileri tanımakta zorluklar çekebilmektedir. Dikkat bozukluğu da bunlar arasında yer almaktadır. Bu üç ana belirti değişkenlik gösterip daha kötü ya da daha iyi bir seyre sahip olabilmektedir. Hafıza sorunları yaşanabilmekte, hasta sürekli olarak yatağından çıkmak isteyebilmektedir. Bunaltı içerisinde gözükebilmektedir. Huzursuzluk hali bulunmaktadır ve hasta sürekli olarak yatağından çıkmak istemektedir. Yılan veya böcek gibi cisimler görülebilmekte, algı bozuklukları yaşanabilmektedir. Bu belirtiler altta yatmakta olan tıbbi rahatsızlık ile birlikte ortaya çıkmakta ve genellikle 7 ile 10 gün civarında sona ermektedir.
Deliryum Tanısı Nasıl Konur?
Deliryum Tanısı Nasıl Konur? Bu durumun direkt ortaya çıkarılmasını sağlayabilecek bir kan veya görüntüleme testi bulunmamaktadır. Tanı için öncelikle fiziksel bir muayene gerçekleştirilmekte ve ruhsal durum da muayene edilmektedir. Ani başlangıçlı zihin değişikliklerinin tespit edilmesi ve altta yatmakta olan diğer tıbbi hastalıkların varlığının ortaya çıkarılması ile konulmaktadır. Altta yatan durumlar için test veya görüntüleme yöntemlerine başvurulabilmektedir.
Deliryum Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Deliryum Tedavi Yöntemleri Nelerdir? Deliryuma özgü olan bir tedavi yöntemi bulunmamaktadır. Bu duruma ait olan belirtiler altta yatmakta olan nedenin tedavi edilmesi ile birlikte ortadan kalkmaktadır. Nadiren yoğun bunaltı, yatakta duramama, hareketlilik belirtileri ortaya çıkabilmektedir. Bunun için de yatıştırıcı ilaçların kullanılması önerilmektedir. Genel olarak bakıldığında kişinin altta yatmakta olan hastalığına bağlı olarak kişiye özel bir tedavi yöntemi uygulanmakta ve bu sayede iyileşme sağlanabilmektedir.
