Depresyon Nedir?

Depresyon için risk faktörler farklı biçimlerde ortaya çıkmaktadır. Hemen her birey hayatının belirli dönemlerinde çöküntü yaşayabilmektedir. Bazıları kısa süreli bazıları ise uzun süreli olmaktadır. Bu duruma ise neden olan, zemin hazırlayan bazı faktörler bulunmaktadır. Bunlar ise şu şekilde sıralanmaktadır;

• Önemli bir kaybın yaşanması
• Madde ve alkolün kötü kullanımı
• Hormonal değişimlerin yaşanması
• İşsizlik sorunu
• Daha önce depresyon geçirilmiş olması
• Kaygı problemleri
• Erken dönemde anne ya da babayı kaybetmek
• Kadın olmak
• Kişilik yapısı
• Yakın bir dönemde önemli olayların yaşanması
• Bazı ilaçların kullanımı

Depresyon Nedir?

Depresyon Nedir? Kişilerin kendini iyi hissetmediği, uzun süre boyunca devam eden, günlük hayatı ciddi anlamda etkileyen psikolojik bir rahatsızlık olarak tanımlanmaktadır. Motivasyon eksikliği, değersizlik, karamsarlık, suçluluk hissi gibi durumların yaşanmasına neden olabilmektedir. Böyle bir dönemde intihar düşünceleri de ortaya çıkmaktadır. Ancak bir kişiye depresyon olduğuna dair tanı konulabilmesi için bu durum en az iki haftadır devam ediyor olması gerekmektedir. Çünkü depresyon birkaç gün devam eden can sıkıntısından daha farklı bir durumdur.

• Benlik saygısının azalması
• Gelecek beklentilerinin olmaması
• Karar vermekte zorluk yaşanması

Depresyon Nedenleri Nelerdir?

Depresyon Nedenleri Nelerdir? Her insanı farkı durumlar etkileyebilmektedir. Bu neden farklı sebeplerden dolayı çöküntü oluşmakta ve kişinin uzun süre boyunca hayattan kopabilmesine neden olmaktadır. Genel anlamda nedenler arasında şunlar yer almaktadır;

• Genetik yatkınlık
• Bazı hastalıklar
• Doğum yapmak
• Menopoz dönemi
• Hormonal değişimler
• Daha önce depresyon geçirilmiş olması
• Olumsuz yaşam hikayeleri, stres etkenleri
• Sosyal desteğin yetersiz olması
• Sağlık problemleri
• Alkol, ilaç ya da uyuşturucu bağımlılığı
• Ekonomik anlamda zorluk yaşanması
• Yaşlanma veya emeklilik dönemine girme
• Çocukluk ya da ergenlik döneminde istismara uğrama

Depresyon İçin Risk Faktörleri Var mıdır?

Depresyon İçin Risk Faktörleri Var mıdır? Birçok farklı risk faktörü bulunmaktadır. Bu risk faktörleri kişiden kişiye değişim gösterebilmektedir. Her bireyin etkilendiği farklı durumlar bulunabilmektedir. Özellikler çocukluk döneminde geçirilen istismar, ihmal, taciz gibi hikayeler bu duruma neden olabilmektedir. Aynı zamanda hormonal değişimler ve bir yakının kaybedilmesi de risk faktörleri arasında yer almaktadır. Bunun yanı sıra kaygı sorunlarının yaşanması ve bazı psikolojik rahatsızlıklar da risk faktörlerinin arasında gösterilmektedir.

Depresyon Tanısı Nasıl Konur?

Depresyon Tanısı Nasıl Konur? Öncelikle birey muayene edilirken neler yaşadığı ve neler hissettiği öğrenilmektedir. Bireyin kendini detaylı bir şekilde anlatması ve yaşadıklarını dile getirmesi tanı konulabilmesine neden olmaktadır. Tanı esnasında bireyin oldukça iyi anlaşılması ve neler yaşadığının anlaşılmasının önemli olduğu bilinmektedir. Bundan dolayı da bu noktada oldukça dikkatli davranılmaktadır.

Depresyondan Kurtulma Yolları Nelerdir?

Depresyondan Kurtulma Yolları Nelerdir? Depresyon çok ciddi bir durumdur ve bu durumdan kurtulmak her birey için kolay gerçekleşmemektedir. Bazı bireylerin durumu oldukça ciddi bir şekilde ilerleme göstermektedir. Böyle bir durumda ise mutlaka tedavi olunması gerekmektedir. Tedavi ile birlikte iyileşme sağlanabilmektedir.

Tedavi yöntemleri sadece ilaç kullanımı, sadece terapi veya her iki tedavi birden kullanılarak yapılabilmektedir. Bu noktada tedavinin detayları hastanın durumuna bağlı olarak değişim göstermektedir. Her hastanın depresyon seviyesi farklı oranlarda olabilmektedir. Buna uygun olarak ilerlenmektedir.Depresyon (majör depresif bozukluk), duygularınızı, düşüncelerinizi ve davranışlarınızı olumsuz etkileyen yaygın ve ciddi bir ruhsal hastalıktır. Depresyon, kedere ve/veya bir zamanlar sizin için eğlenceli olan, keyif aldığınız etkinliklere karşı ilgi kaybına neden olur. Çeşitli fiziksel sorunlara yol açabilir. İşte, evde ve sosyal yaşamda verimliliğinizi azaltabilir.

Depresyon belirtileri hafif ila şiddetli arasında değişebilir ve şunları içerebilir:

• Üzgün hissetmek veya depresif bir ruh hali içinde olmak
• Bir zamanlar zevk alınan etkinliklere ilgi veya zevk kaybı
• İştahta değişiklikler – diyetle ilgisi olmayan kilo kaybı veya kilo almak
• Uyuyamamak veya çok fazla uyuma sorunu
• Enerji kaybı veya artan yorgunluk
• Amaçsız fiziksel aktivitede artış (örneğin, hareketsiz oturamama) veya yavaş hareketler veya konuşma (bu hareketler başkaları tarafından gözlemlenebilecek kadar şiddetli olmalıdır)
• Değersiz veya suçlu hissetmek
• Düşünme, konsantre olma veya karar verme zorluğu
• Ölüm veya intihar düşünceleri

Semptomlar en az iki hafta sürmelidir ve depresyon teşhisi için önceki işlevsellik seviyenizde bir değişiklik gözlenmelidir.  Ayrıca tıbbi durumlar (örneğin tiroid sorunları, beyin tümörü veya vitamin eksikliği) depresyon semptomlarını taklit edebilir, bu nedenle genel tıbbi nedenleri dışlamak önemlidir. Altı kişiden biri (%16.6) hayatlarının bir döneminde depresyon yaşamaktadır. Depresyon herhangi bir zamanda ortaya çıkabilir, ancak çoğunlukla ilk olarak 20’li yaşların ortalarında ortaya çıkar. Kadınların depresyon açısından erkeklerden daha fazla risk altındadır. Kadınların üçte biri yaşamları boyunca büyük bir depresif dönem yaşayabileceği bildirilmiştir. Birinci derece akrabalarda (ebeveynler/çocuklar/kardeşler) depresyon olduğunda yüksek derecede kalıtsallık (yaklaşık %40) vardır.

Depresyon Üzüntü Veya Keder/yas’tan Farkı

Sevilen birinin ölümü, işini kaybetmesi veya bir ilişkinin sona ermesi, bir kişi için katlanılması zor deneyimlerdir. Bu tür durumlara tepki olarak üzüntü veya keder duygularının gelişmesi normaldir. Kayıp yaşayanlar genellikle kendilerini “depresif” olarak tanımlayabilirler. Ancak üzgün olmak depresyona sahip olmakla aynı şey değildir. Yas tutma süreci doğaldır ve her bireye özgüdür ve depresyonun aynı özelliklerinden bazılarını paylaşır. Hem keder hem de depresyon, yoğun üzüntü ve olağan aktivitelerden çekilmeyi içerebilir. Ayrıca önemli yönlerden farklıdırlar:

• Kederde, acı veren duygular dalgalar halinde gelir ve genellikle ölen kişinin olumlu anılarıyla karışır. Majör depresyonda, iki haftanın çoğunda duygudurum ve/veya ilgi (zevk) azalır.
• Kederde, benlik saygısı genellikle korunur. Majör depresyonda değersizlik ve kendinden nefret etme duyguları yaygındır.
• Kederde, ölen sevilen kişiye “katılmayı” düşünürken veya hayal kurarken ölüm düşünceleri ortaya çıkabilir. Majör depresyonda düşünceler, kişinin kendini değersiz hissetmesi veya yaşamayı hak etmemesi veya depresyonun acısıyla baş edememesi nedeniyle yaşamını sona erdirmeye odaklanır.

Keder ve depresyon bir arada olabilir Bazı insanlar için sevilen birinin ölümü, işini kaybetmek veya fiziksel bir saldırının veya büyük bir felaketin kurbanı olmak depresyona yol açabilir. 

Keder ve depresyon birlikte ortaya çıktığında, keder daha şiddetlidir ve depresyonsuz kederden daha uzun sürer.  Keder ve depresyon arasında ayrım yapmak önemlidir ve insanlara ihtiyaç duydukları yardım, destek veya tedaviyi almalarında yardımcı olabilir.

Depresyon İçin Risk Faktörleri

Depresyon herkesi, hatta nispeten ideal koşullarda yaşayan bir kişiyi bile etkileyebilir. Depresyonda birkaç faktör rol oynayabilir:

• Biyokimya: Beyindeki bazı kimyasallardaki farklılıklar, depresyon belirtilerine katkıda bulunabilir.
• Genetik: Depresyon ailelerde olabilir. Örneğin, tek yumurta ikizlerinden biri depresyona sahipse, diğerinin yaşamının bir döneminde hastalığa yakalanma olasılığı yüzde 70’tir.
• Kişilik: Düşük benlik saygısına sahip, stresten kolayca bunalmış veya genel olarak karamsar olan kişilerin depresyon yaşama olasılığı daha yüksek görünmektedir.
• Çevresel faktörler: Şiddete, ihmale, istismara veya yoksulluğa sürekli maruz kalma, bazı insanları depresyona karşı daha savunmasız hale getirebilir.

Depresyon Nasıl Tedavi Edilir?

Depresyon, ruhsal bozuklukların en tedavi edilebilirleri arasındadır. Depresyonu olan kişilerin %80 ila %90’ı sonunda tedaviye iyi yanıt verir. Hemen hemen tüm hastalar semptomlarından bir miktar rahatlama elde eder. Bir teşhis veya tedaviden önce, bir sağlık uzmanı, görüşme ve fizik muayene de dahil olmak üzere kapsamlı bir teşhis değerlendirmesi yapmalıdır. Bazı durumlarda, depresyonun tiroid sorunu veya vitamin eksikliği gibi tıbbi bir duruma bağlı olmadığından emin olmak için bir kan testi yapılabilir (tıbbi nedeni tersine çevirmek depresyon benzeri semptomları hafifletebilir). Değerlendirme, bir teşhise varmak ve bir eylem planı planlamak amacıyla spesifik semptomları belirleyecek ve tıbbi ve aile geçmişlerinin yanı sıra kültürel ve çevresel faktörleri araştıracaktır. İlaç tedavisi : Beyin kimyası, bireyin depresyonuna katkıda bulunabilir ve tedavisini etkileyebilir. Bu nedenle, kişinin beyin kimyasını değiştirmeye yardımcı olması için antidepresanlar reçete edilebilir. Bu ilaçlar sakinleştirici değildir. Alışkanlık oluşturmazlar.

BDT, bir kişinin, zorluklara daha olumlu bir şekilde yanıt vermek için düşünce ve davranışları değiştirme amacıyla çarpık/olumsuz düşünceyi tanımasına yardımcı olur. Psikoterapi sadece bireyi kapsayabilir, ancak başkalarını da kapsayabilir. Örneğin, aile veya çift terapisi, bu yakın ilişkilerdeki sorunların ele alınmasına yardımcı olabilir. Grup terapisi, benzer hastalıkları olan insanları destekleyici bir ortamda bir araya getirir ve katılımcının diğerlerinin benzer durumlarla nasıl başa çıktığını öğrenmesine yardımcı olabilir. Depresyonun şiddetine bağlı olarak tedavi birkaç hafta veya daha uzun sürebilir. Çoğu durumda, 10 ila 15 seansta önemli iyileşme sağlanabilir. Elektrokonvülsif Terapi (EKT), en yaygın olarak diğer tedavilere yanıt vermeyen şiddetli majör depresyonu olan hastalar için ayrılmış tıbbi bir tedavidir. Hasta anestezi altındayken beynin kısa bir elektrik stimülasyonunu içerir. Bir hasta tipik olarak toplam altı ila 12 tedavi için haftada iki ila üç kez ECT alır. Genellikle bir psikiyatrist, bir anestezi uzmanı ve bir hemşire veya doktor asistanı dahil olmak üzere eğitimli tıp uzmanlarından oluşan bir ekip tarafından yönetilir. ECT 1940’lardan beri kullanılmaktadır ve uzun yıllar süren araştırmalar, büyük gelişmelere ve etkinliğinin “son çare” bir tedaviden ziyade ana akım olarak tanınmasına yol açmıştır. 

Kendi Kendine Yardım Ve Başa Çıkma

İnsanların depresyon belirtilerini azaltmaya yardımcı olmak için yapabilecekleri birçok şey vardır. Birçok insan için düzenli egzersiz, olumlu bir duygu yaratmaya yardımcı olur ve ruh halini iyileştirir. Düzenli olarak yeterli kalitede uyku almak, sağlıklı beslenmek ve alkolden (alkol bir depresyona yol açan bir maddedir.) kaçınmak da depresyon belirtilerini azaltmaya yardımcı olabilir. Depresyon gerçek bir hastalıktır. Doğru teşhis ve tedavi ile depresyonu olan kişilerin büyük çoğunluğu bunu yenecektir. Depresyon belirtileri yaşıyorsanız, ilk adım aile hekiminizi veya psikiyatristinizi görmektir. Endişeleriniz hakkında konuşun ve kapsamlı bir değerlendirme talep edin. Bu, zihinsel sağlık ihtiyaçlarınızı ele almak için bir başlangıçtır. 

Referanslar

• American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-5), Fifth edition. 2013.
• National Institute of Mental Health. (Data from 2013 National Survey on Drug Use and Health.) www.nimh.nih.gov/health/statistics/prevalence/major-depression-among-adults.shtml
• Kessler, RC, et al. Lifetime Prevalence and Age-of-Onset Distributions of DSM-IV Disorders in the National Comorbidity Survey Replication. Arch Gen Psychiatry. 2005;62(6):593602. http://archpsyc.jamanetwork.com/article.aspx?articleid=208678